Eigenaren van Konica Minolta camera's kunnen opgelucht adem halen. Hun oude lenzen hoeven niet in de glasbak, want na Nikon, Canon en Pentax heeft hun merk nu ook een digitale reflexcamera uitgebracht waarop het oude glaswerk bruikbaar blijft. Alleen heet die camera nu Sony.

Toen Konica Minolta vorig jaar besloot om de productie van film en fotopapier te staken en vervolgens aankondigde om ook geen camera's meer te maken, was Sony er snel bij om de camera-afdeling over te nemen. Om hun eerder gestarte samenwerking te continueren zal Sony de productie van camera's waarop Konica Minolta lenzen passen voortzetten.

Als eerste product uit de reeks heeft Sony nu de Alpha 100 uitgebracht, een 10,2 megapixel digitale reflexcamera met veel mogelijkheden en een uiterlijk dat veel weg heeft van de laatste Konica Minolta Maxxum 5D. Naast een geavanceerd anti-stof systeem, scherpstelling met "oogstart" en een Super SteadyShot functie voor trillingsvrije beelden, heeft de camera de bekende Minolta type-A bayonet. Deze lensvatting zal verder als Sony Alpha vatting door het leven gaan, waardoor een groot aantal bestaande Minolta lenzen op deze camera gebruikt kunnen worden.

Het degelijke polycarbonaat camerahuis van de A100 is gemodelleerd rondom een metalen frame met zachte hoeken en vloeiende lijnen. Het heeft precies de juiste afmeting, met stevige knoppen voor een gemakkelijke bediening. Op onze gebruikelijke rondgang om de camera valt als eerste de stoere comfortabele rubber handgreep op, die zorgt voor een stevige en uitgebalanceerde grip. Aan de bovenkant zien we twee grote draaiknoppen. De functieknop aan de linkerkant bedient de lichtmeting, de flits, het dynamisch bereik, de scherpstelling, ISO gevoeligheid en witbalans, terwijl de programmaknop aan de rechterzijde plaats biedt aan de zes voorgeprogrammeerde onderwerpstanden, diafragma- en sluitertijdvoorkeuze, evenals de Auto, Programma en Manuele stand. De flits bovenop doet tevens dienst als AF hulplicht in het donker maar moet handmatig uitgeklapt worden. Op het flitsschoentje passen trouwens alleen Konica Minolta/Sony flitsers. De sluiterknop zit precies daar waar uw wijsvinger rust bij het vasthouden van de camera, met het controlewiel voor het instellen van de diverse parameters daar direct voor en de Drive knop daar meteen achter.

Het gebruik van een tweede draaiknop voor het instellen van veelgebruikte functies zoals belichting, ISO en witbalans is een goede oplossing. Hierdoor hoef je niet elke keer het uitgebreide cameramenu te raadplegen als je een instelling wilt veranderen. Sommige fabrikanten hebben dit probleem opgelost door voor elke functie een aparte knop op de achterzijde te plaatsen, maar wij vinden het heel handig dat je de meest gebruikte functies op één plaats kunt instellen. Het viel ons wel op dat de glanzend afgewerkte knoppen soms moeilijk te lezen zijn doordat ze hinderlijk spiegelen als het licht er onder een bepaalde hoek op valt. Het camera menu is zeer overzichtelijk gerangschikt met duidelijke tabbladen voor beeldgerelateerde functies en camera-instellingen die bediend worden met de grote vierwegknop.

Aan de achterzijde van de camera vinden we het grote 230.000 pixel LCD scherm met daarnaast vier knoppen voor Menu, Weergave, Wissen en het bekijken van beelden plus de bekende vierwegknop rechts van de monitor. Deze knop doet tevens dienst als besturing voor de verschillende menufuncties en in de weergavestand roteert hij het beeld en voorziet ons van opname-informatie met of zonder histogram. Onder uw duim bevinden zich nog twee knoppen voor respectievelijk de belichtingscompensatie (+/- 2 EV in stapjes van 1/3 stop) en de belichtingsvergrendeling. De aan/uit schakelaar zit in de uiterste linkerbovenhoek aan de achterzijde met de Super SteadyShot schakelaar helemaal rechtsonder.

Er is geen apart LCD schermpje bovenop de camera, maar alle beeldinformatie vindt u terug op het grote LCD scherm aan de achterzijde. Dit is voorzien van een anti-reflecterende coating waardoor het bekijken van foto's zelfs in direct licht geen probleem was. In de opnamestand wordt alle beeldinfo helder weergegeven met een grote letter en duidelijke icoontjes, en deze informatie kan ook verder vergroot worden, iets wat door mensen met slechtere ogen zeker gewaardeerd zal worden. De optische zoeker heeft een rubber oogkapje dat verwijderd kan worden en laat 95% van het beeld zien. Verder is er een dioptrie-correctie van -2,5 tot +1 en wordt alle belichtingsinformatie onder in beeld weergegeven. Net onder de zoeker zien we de twee kleine sensors voor de Oogstart scherpstelling.

Alhoewel de Sony A100 niet zo super flitsend snel inschakelt als sommige andere DSLR camera's is het zeker geen trage camera. Na het aanzetten is hij bijna onmiddellijk klaar voor gebruik. Continu opnames maken kan met bijna 3 bps. en met een snelle CF kaart kunt u JPEG beelden blijven schieten tot de kaart vol is. Het wegschrijven naar geheugenkaart verloopt ook vlot en wachttijden zijn ons niet opgevallen. Bij het uitschakelen van de camera wordt het anti-stof systeem geactiveerd, waarbij de sensor snel op en neer beweegt en het stof losschudt. Bovendien is de sensor beschermd door een filter met een anti-statische, indium tin-oxide coating die helpt het zich vast zetten van stof te voorkomen. Het verschil met de anti-stof functie van Olympus is dat deze een ultrasoon systeem gebruikt dat in actie komt als de camera wordt ingeschakeld terwijl Sony ervoor gekozen heeft de functie toe te passen bij het uitschakelen van de camera.

De Sony Alpha 100 heeft de gebruikelijke belichtingsmethodes. Er is een volledig automatische stand, waarbij de camera de regie overneemt en zelfstandig alle belangrijke keuzes voor u maakt. We zien de bekende Programmastand, Diafragma- en Sluitertijdvoorkeuze en volledige handbediening. Het viel ons op dat bij het gebruik van de ingebouwde flitser (richtgetal 12 bij ISO100), de sluitertijd automatisch op 1/60 gezet wordt. Als u wilt flitsen bij langere sluitertijden moet de AE-knop ingehouden worden en kiest de camera de sluitertijd die past bij het omgevingslicht. Studioflitsers passen niet zonder meer op de Alpha 100, maar omdat deze camera bedoeld is als instapmodel zal de fotograaf die deze camera koopt zo'n aansluiting waarschijnlijk niet nodig hebben. Voor diegenen die toch in de studio aan de slag willen, is een aparte flitsschoenadapter verkrijgbaar. De programmastanden omvatten de welbekende reeks van Portret, Landschap, Macro, Sport, Nachtportret en Zonsondergang.

Een van de geavanceerde functies die we op de Sony A100 vinden is de Super SteadyShot functie. Deze stelt u in staat om langzamere sluitertijden te gebruiken dan bij een ongestabiliseerde camera. De meeste beeldstabilisatie systemen zijn in de lens ingebouwd, maar Sony heeft ervoor gekozen deze functie in de camera in te bouwen waardoor bijna elke gebruikte lens ervan kan profiteren. De Super SteadyShot functie stabiliseert het beeld door de sensor te bewegen in reactie op de gedetecteerde camerabeweging. Onder in de zoeker zien we een grafiek die aangeeft hoeveel het camerasysteem moet compenseren om de cameratrilling op te vangen. Sony zegt dat het een voordeel van 3,5 diafragmastoppen oplevert ten opzichte van conventionele camera's, maar volgens onze bevindingen is de winst iets van 2 stops. Dit is nog steeds de moeite waard trouwens omdat het je in staat stelt een ISO gevoeligheid in te stellen van 100 in plaats van ISO 400 waardoor de beeldkwaliteit beter wordt, of een sluitertijd te gebruiken van 1/15 waarbij het beeld even scherp toont als wanneer de opname met 1/60 gemaakt zou zijn. Verwacht echter niet dat de SSS functie wonderen kan verrichten. Het systeem kan slechts bepaalde soorten beweging compenseren en voor beelden die tot in detail gestoken scherp moeten zijn raden we u toch een stevig statief aan of een sluitertijd die overeenkomt met de brandpuntsafstand van de camera, dus een tijd van 1/300s of sneller bij een telelens van 300mm bijvoorbeeld (35mm eq.)

Een andere nuttige functie is de Dynamic Range Optimisation. In de DR modus - die trouwens standaard aan staat - wordt automatisch het contrast en de helderheid van het hele beeld gecorrigeerd. In de geavanceerde modus (DR+) daarentegen wordt het hele beeld geanalyseerd en alleen bepaalde beeldgebieden aangepast om de schaduwpartijen af te stemmen op de heldere delen van het beeld. Dit is vergelijkbaar met digitaal doordrukken en tegenhouden. Deze DRO functie werkt goed in de meeste situaties en biedt zeker een verbetering ten opzichte van de standaard belichtingsmethode. Echter naar ons idee is het effect van de standaardinstelling soms te gering om echt verschil te kunnen zien, terwijl het in andere gevallen lichte beeldpartijen juist te veel opheldert waardoor een heldere lucht alle beelddetail verliest. Hoewel de geavanceerde functie het meest nuttig lijkt, moet deze niet bij elke foto toegepast worden. Het effect is namelijk soms te sterk waardoor het beeld onnatuurlijk over kan komen. Bovendien kunne n schaduwpartijen in beeld soms zo dicht zijn dat de contrastomvang zelfs voor DR+ te groot is om effect te sorteren. Houdt er rekening mee dat deze functie niet gebruikt kan worden als er in RAW of RAW+JPEG opgenomen wordt, en ook niet bij volledige handbediening of als er gebruik wordt gemaakt van centrumgerichte lichtmeting of spotmeting. Ook moet de ISO gevoeligheid tussen 100 en 400 ISO zijn.

De Sony A100 heeft een bruikbare ISO reeks van 100 tot 1600 and kent daarbij een Hi200 en Lo80 stand. In lijn met de net genoemde functie om het dynamisch bereik te verbeteren, zorgt de Lo80 instelling ervoor dat "low-key" opnames donker blijven terwijl de schaduwpartijen iets opgehelderd worden om de detailweergave te verbeteren, terwijl de Hi200 een "high-key" opname licht houdt en toch zorgt voor genoeg detail in de hoge lichten. Sony noemt dit Zone-Matching.

Het ontspannen van de sluiter lijkt bij de Sony iets meer druk te vragen dan bij andere camera's die we in het verleden getest hebben. Hoewel dit het verschil tussen het scherpstellen en het nemen van de foto wel heel duidelijk maakt - per ongeluk de sluiter ontspannen is zo goed als uitgesloten - kost het enige gewenning om ervoor te zorgen dat de camera niet bewogen wordt bij het maken van een foto. Ook vonden we de sluiter en de spiegel nogal luidruchtig en duidelijk hoorbaar als een metaalachtige klik wanneer de spiegel opklapt en de foto gemaakt wordt.

Het automatisch scherpstellen gebeurt snel en trefzeker, maar lijkt iets meer tijd te kosten met de Anti-shake functie ingeschakeld. De camera heeft duidelijk wat tijd nodig om de sensor in positie te brengen in relatie tot de camerabeweging. Daarbij was er ook een probleempje met de belichtingsvergrendeling. Als de sluiter halverwege wordt ingedrukt kunt u verwachten dat zowel de scherpstelling als de belichting vergrendeld wordt. In de meeste gevallen gebeurde dit ook, maar ook af en toe niet. We hebben de oorzaak daarvan niet kunnen achterhalen. Ook de handleiding gaf hier geen uitsluitsel over omdat we niet konden ontdekken of de sluiter op dit gebied aangepast kon worden aan uw persoonlijke wensen. De AE-knop voor de belichtingsvergrendeling kan wel ingesteld worden om dienst te doen als drukschakelaar of aan/uit schakelaar, maar we vonden niets over de sluiter zelf. Het probleem deed zich voor in verschillende situaties en leek totaal willekeurig de kop op te steken.

Laten we eens kijken wat u zoal krijgt voor uw geld. Op de eerste plaats natuurlijk de Sony Alpha 100 inclusief de Sony f/3.5-5.6 18-70mm DT zoomlens. Een geheugenkaart wordt niet meegeleverd, maar u kunt de vertrouwde CompactFlash kaarten gebruiken die tegenwoordig bijna bij de waspoeder cadeau gegeven worden, zo goedkoop zijn ze. Om Sony compact gebruikers die nu overstappen naar een DSLR tegemoet te komen, wordt er een CF-adapter meegeleverd waarin een Memory Stick Duo of DuoPro past. Heel mooi van Sony.

Stroom wordt geleverd door Sony's eigen NP-FM55H 11,5Wh lithium accu, die volgens Sony goed moet zijn voor zo'n 750 opnames (Cipa std). Het lukte ons om 550 opnames te maken voordat we een stopcontact op moesten zoeken. De meegeleerde lader heeft vervolgens 175 minuten nodig om de accu weer op spanning te brengen. Er zal geen extra batterijhouder leverbaar zijn voor de Alpha 100.

Het gebruikelijke arsenaal aan kabeltjes zit erbij plus een uitgebreide gebruikershandleiding die alle kneepjes van de camera in detail uitlegt. De camera wordt op de computer aangesloten via een USB 2.0 High Speed verbinding en het overzetten van beelden gaat snel en probleemloos, zowel naar Mac als PC. Als software wordt Picture Motion Browser meegeleverd (alleen voor Windows) waarmee beelden in folders gerangschikt kunnen worden en enkele eenvoudige fotobewerkingen zoals het bijsnijden van foto's of het aanpassen van helderheid, contrast en verzadiging uitgevoerd kunnen worden. Daarbij krijgt u Image Data Converter SR. Dit is het programma dat RAW beelden zowel op PC als MAC omzet naar de gebruikelijke formaten. U kunt in dit programma elke denkbare RAW parameter aanpassen waaronder de witbalans, de belichting, kleur en scherpte.

Er is een hele trits accessoires leverbaar voor de Sony Alpha 100. Deze variëren van cameratasjes, flitsers en flitsaccessoires tot afstandsbedieningen, hoekzoekers en lenzen. Op dit moment zijn er 19 lenzen leverbaar en Sony is bezig met het aanpassen van verschillende Konica Minolta lenzen om een compleet Alpha systeem op te zetten. Ook heeft men contact gezocht met Carl Zeiss voor het produceren van nog drie toplenzen die binnenkort leverbaar zullen zijn.

De Sony wordt geleverd met de Sony DT f/3.5-5.6 18-70mm zoomlens die mooie resultaten laat zien over het gehele bereik. Er is enige tonvormige vertekening zichtbaar in de groothoekstand die naar het tele-gebied langzaam overgaat in een geringe kussenvormige vertekening. Er was geen vignettering of chromatische aberratie zichtbaar in onze testopnames en daarmee laat deze kitlens een uitstekende prestatie zien. Alle beelden vertoonden een mooie kleurweergave en uitstekende scherpte. Scherpte, contrast en verzadiging kunnen naar eigen believen aangepast worden over +/- twee stappen. De lage ISO waarden zijn praktisch vrij van ruis en pas bij ISO 800 en hoger werd ruis duidelijk zichtbaar. Echter naar ons idee zijn de opnames gemaakt met ISO 1600 goed bruikbaar, hoewel er met enig verlies van detailscherpte en kleurverzadiging rekening gehouden moet worden. (vergelijk de opnames van de beeldengroep hierboven)

De belichting is over het algemeen prima in orde met een mooie balans tussen schaduwen en hoge lichten. Het viel ons wel op dat de belichting af en toe beïnvloed werd door kleinere beeldpartijen die helderder waren dan de rest, waardoor de meter in de war raakte en de foto onderbelicht werd. Dit effect was vergelijkbaar met wat we ontdekten bij de tests van de Olympus E300 in februari 2005. Het verschijnsel was niet altijd voorspelbaar maar is duidelijk zichtbaar op het LCD scherm zodat de opname meteen overgemaakt kan worden. Het manifesteerde zich echter alleen bij gebruik van de matrixmeting en was niet aanwezig bij centrumgerichte lichtmeting of bij spotmeting.

De Sony A100 heeft een zeer compleet arsenaal aan witbalansinstellingen. Er zijn zes voorkeursinstellingen; een volledige handbediende stand waarbij u een kleurtemperatuur van 2500 tot 9900 graden Kelvin kunt instellen en een "Custom" stand die in combinatie met een witte of grijze kaart gebruikt kan worden. De witbalans werkte prima en we hebben nooit af hoeven te wijken van de Auto-stand. Er kan bovendien automatisch een witbalansreeks gemaakt worden en elke instelling kan door middel van de fijnafstemming in +/- drie stappen verder aangepast worden aan uw persoonlijke wensen.

Aangezien dit Sony's eerste stap is op het DSLR slagveld - weliswaar met enige hulp van Konica Minolta - moeten we bekennen dat de Sony A100 zeker geen slechte indruk achterlaat. Natuurlijk, als u al in het bezit bent van KM lenzen zal de keuze snel gemaakt zijn, maar ook voor andere gebruikers biedt de Alpha 100 meer dan genoeg waar voor zijn geld. U krijgt de zeer bruikbare Super SteadyShot functie, een geavanceerd anti-stof systeem, de handige Dynamic Range Optimiser en een uitgebalanceerde camera met prima bediening.

De prestaties zijn over het algemeen uitstekend met een trefzekere automatische scherpstelling en een mooie kleurweergave. De tekortkomingen die wij tijdens onze test met de Alpha 100 ondervonden zijn niet ernstig genoeg om u deze camera af te raden. Echter de concurrentie is moordend omdat er op dit moment ook instapmodellen leverbaar zijn van verschillende andere grote fabrikanten tegen concurrerende prijzen. We zouden u daarom willen adviseren om ook de andere modellen eens ter hand te nemen en te kijken welke camera het beste past bij uw wensen voordat u een beslissing neemt.