De Pentax *ist Ds werd net voor de Photokina 2004 op de markt gebracht voor een prijs die moet concurreren met de Canon EOS 300D. Het is de tweede digitale spiegelreflex van Pentax en het is nog steeds de kleinste en lichtste digitale SLR van allemaal. De *ist Ds heeft een 6,1 effectieve megapixel beeldchip - identiek aan die uit de Nikon D70 - en een grote 5 cm LCD monitor die een royaal gedeelte van de achterkant van de camera in beslag neemt. Het goede nieuws voor Pentax gebruikers uit het "filmtijdperk" is dat de *ist Ds de mogelijkheid biedt om de meeste oudere Pentax lenzen gewoon te gebruiken. Hoewel er wat beperkingen zijn in functionaliteit of lichtmeting passen alle oude K, KA, KAF en KAF2 lenzen zonder meer op de *ist Ds en zelfs de schroefdraadlenzen van de 645 en 6x7 middenformaatcamera's zijn met behulp van een adapter gewoon bruikbaar.
Enkele opvallende functies van de nieuwe Pentax zijn de 11-velds automatische scherpstelling met variabele scherpstelpunten, de mogelijkheid om RAW beelden op te nemen, ISO instellingen van 200 tot 3200 en 18 door de gebruiker in te stellen customfuncties.
De camera in de praktijk
De *ist Ds is opgebouwd rond een stalen subframe en een plastic camerahuis. Als je de camera oppakt valt op hoe licht en klein de *ist Ds eigenlijk is, met een goedgevormde rubber handgreep aan de voorzijde en een duimgreep aan de achterkant. Dankzij geavanceerde technieken, elektronische printplaten die uit meer lagen bestaan en andere technologische hoogstandjes is het Pentax gelukt een zeer compacte lichtgewicht camera te construeren. De camera voelt degelijk aan en alle camera-onderdelen en bedieningsknoppen passen precies zonder overmatige speling en hebben een duurzame afwerking. Er is een metalen statiefvatting en de ruimtes voor de geheugenkaart en video en USB uitgangen zijn goedbeschermd opgeborgen achter een klepje dat met een degelijke klik in het slot valt.
De bediening van de camera is zeer comfortabel, doordat alle bedieningsknoppen op precies de juiste plaats zitten. Na het aanzetten met de schakelaar die rond de sluiterknop zit is de camera meteen klaar voor actie. Door de aan/uit schakelaar naar rechts te bewegen wordt de scherptedieptefunctie geactiveerd. Dit is misschien wel de enige juiste plaats omdat je de vinger eigenlijk niet van de sluiterknop af hoeft te halen om hem te gebruiken. De belichtingscompensatieschakelaar zit daar direct achter, net voor het status LCD en kan ook met de wijsvinger bediend worden. Onder je duim bevindt zich het instelwiel en de AE-lock knop die de belichting vergrendeld. En daarmee zitten alle knoppen die je nodig hebt om foto's te maken binnen handbereik. Alle overige bedieningsorganen bevinden zich aan de achterzijde met de vier knoppen voor het menu, wissen van beelden, beeldinformatie en weergave aan de linkerkant van het 5 cm TFT beeldscherm.
We hebben gezien dat bij de meeste camera's zowel de lichtmeting als de scherpstelling vergrendeld wordt als de ontspanknop half wordt ingedrukt. Dit is niet automatisch het geval bij de Pentax waar de belichting pas vergrendeld wordt op het moment dat de foto gemaakt wordt. Dit kan naar eigen voorkeur veranderd worden in het custom-menu, waar het ook mogelijk is de lichtmeting te koppelen aan het scherpstelpunt - omdat zich daar immers het onderwerp bevindt - of u kunt gebruik maken van de AE-knop naast het instelwiel.
De vierwegknop zit aan de rechterzijde van het beeldscherm met daaronder een functieknop "Fn". In de opnamestand dient deze om veelgebruikte functies zoals witbalans en ISO waarde of drive en flitsmodus in te stellen, terwijl hij in de weergave stand gebruikt wordt om het aantal prints in te stellen of te schakelen tussen sepia en zwart-wit opnames of een in-camera diashow te starten. Voor het veranderen van de manier van lichtmeten (spot, matrix of centrumgericht) moet het cameramenu geraadpleegd worden.
Alle menu's zijn helder en duidelijk te begrijpen hoewel we een aantal minder duidelijke afkortingen aantroffen in bijvoorbeeld het opnamemenu. Begrijpt u wat er bedoeld wordt met: "swtch dst msr pt"? Hiermee wordt uiteindelijk het scherpstelpunt van de 11-velds AF ingesteld. Er zijn nog enkele van deze cryptische omschrijvingen, maar eigenlijk wordt toch vrij snel duidelijk wat ermee bedoeld wordt en waar ze voor gebruikt worden. Voor de taal van het camera menu kan gekozen worden uit negen verschillende talen, inclusief Japans, Chinees en Russisch hoewel voor ons Europeanen Frans, Duits, Spaans of Engels meer voor de hand liggende keuzes zijn. Nederlands staat er niet bij, hoewel er wel een Nederlandse gedrukte handleiding bij de camera geleverd wordt.
Naast de "groene" automatische stand zijn er voorgeprogrammeerde instellingen voor (nacht) portret, landschap, macro en actie, terwijl een meer gevorderde gebruiker de keuze heeft uit Programma, Diafragma- of Sluitertijdvoorkeuze of volledige handbediening met belichtingsinformatie en een Bulb stand. In tegenstelling tot de Canon EOS 300D, waar sommige functies of instellingen geblokkeerd zijn in verschillende programmastanden, zijn op de Pentax *ist Ds alle functies in alle programma's beschikbaar. Er zijn acht witbalansinstellingen die - buiten de automatische stand - drie instellingen heeft voor TL-licht plus een door de gebruiker zelf in te stellen witbalans die door het meten van een witte of grijze kaart bepaald kan worden. Contrast, verzadiging en scherpte kunnen in vijf stappen geregeld worden met slechts kleine onderlinge verschillen zodat ze alle prima bruikbaar zijn.
Dit in tegenstelling tot sommige andere camera's waarbij de kleurinstellingen soms zo "over the top" zijn dat ze eigenlijk nauwelijks bruikbaar zijn in de gewone dagelijkse fotopraktijk. De juiste belichting wordt bepaald door de centrumgerichte, spot of 16-velds matrix lichtmeting.
Het geavanceerde scherpstelsysteem zorgt voor een snelle en nauwkeurige autofocus door middel van 11 sensors - waarbij de negen middelste sensoren zich in een breed kruisvormig veld in het midden van de zoeker bevinden. Afhankelijk van de beeldsituatie kan de gebruiker zelf bepalen welke sensor actief is, waarbij de gekozen sensor in rood oplicht tijdens het scherpstellen.
De ruime optische zoeker die werkt via een glazen pentaprisma, is mooi helder en geeft ongeveer 95% van het beeld weer. Ook voor brildragers is de zoeker duidelijk te overzien, terwijl extra beeld- en belichtingsinformatie onder in de zoeker weergegeven wordt. Dioptrieinstellingen variëren van -2.5 tot +1.5. Het TFT scherm met 210.000 pixels geeft 100% van het beeld weer en kan zo ingesteld worden dat er na de opname een histogram zichtbaar wordt of andere beeldinformatie. In de weergavestand kunnen de beelden tot twaalf keer vergroot worden weergegeven.
De ingebouwde flits heeft een richtgetal van 15.6 bij ISO 200 en bestrijkt een beeldhoek van 28mm (35mm eq.). De flitssynchronisatietijd is 1/180 sec. Met de apart verkrijgbare Pentax AF360FGZ flitser is flitssynchronisatie mogelijk bij snellere sluitertijden alsmede draadloos flitsen of flitsen op het tweede gordijn. De ingebouwde flits dient tevens als AF hulplicht als er te weinig licht is voor de automatische scherpstelling - alleen niet vergeten de flits even uit te klappen als dit niet op automatisch is ingesteld. Het flitsschoentje maakt het mogelijk om behalve losse Pentax flitsers ook flitsers van een ander merk te gebruiken.
Zoals al eerder genoemd is een belangrijk voordeel van de *ist Ds dat veel oudere K-serie lenzen gewoon op de camera gebruikt kunnen worden zij het met enige beperkingen. Hier is waar op moet letten als je oudere lenzen gaat gebruiken. KAF of KAF2 lenzen passen zonder meer op de *istDS en alle belichtingsopties inclusief matrix lichtmeting en de 11-velds autofocus zijn beschikbaar. TTL flits met de ingebouwde flitser of de AF360FGZ is mogelijk, maar de camera dient gebruikt te worden in sluitertijd- of diafragmavoorkeuze of de handbediende "M" stand. De autofocus functioneert alleen als de maximum lensopening van de oudere lens f2.8 of meer is. Bij minder lichtsterke lenzen dient er handmatig scherpgesteld te worden met behulp van het heldere (verwisselbare) matglas. Als de lens geen automatische ("A") diafragma-stand heeft (K of KA-type) moet het gebruik van de diafragmaring in het custom-menu ingesteld worden om lichtmeting door de lens mogelijk te maken. De scherptediepteknop activeert de lichtmeting ma
ar er is geen informatie over de gebruikte instellingen zichtbaar in de zoeker.
Een van Pentax belangrijkste verkoopargumenten is altijd geweest dat praktisch elke Pentax K-lens die ooit gemaakt is past op bijna elke Pentax camera met een K-bajonetvatting - van de vroege jaren vijftig tot ver in het digitale tijdperk met soms enkele beperkingen in gebruik of functionaliteit zoals hierboven uitgelegd. Zelfs de oude schroefdraadlenzen en lenzen die bedoeld zijn voor de Pentax middenformaat camera's (6x4.5 of 6x7) kunnen op de *ist Ds gebruikt worden. Ze worden door middel van een adapter passend gemaakt en de lichtmeting is vervolgens gewoon bruikbaar. Nog een belangrijk argument is dat Pentax lenzen altijd ruim verkrijgbaar zijn geweest voor een heel redelijke prijs en bovendien is er een ruime keuze aan tweedehands lenzen die je voor een paar cent op de kop kunt tikken en die, zelfs op de nieuwste Pentax camera's, uitstekende resultaten geven.
Klik hier voor een overzicht van Pentax lenzen die op de *ist Ds gebruikt kunnen worden.
In de doos
De istDs wordt geleverd met USB en AV aansluitkabels en een brede comfortabele draagriem. Pentax doet er een duidelijke gedrukte Nederlandse handleiding bij van 200 pagina's waarin alle mogelijkheden van de camera worden uitgelegd. U krijgt een setje CR-V3 lithium batterijen en we zijn zeer gecharmeerd van het feit dat de *ist Ds gebruikt kan worden met gewone AA oplaadbare batterijen. We zouden u willen adviseren om meteen een setje hoge capaciteit AA oplaadbare batterijen aan te schaffen en de CR-V3 batterijen in uw cameratas te bewaren als back-up. Dit type heeft namelijk als voordeel dat ze jarenlang bewaard kunnen worden zonder noemenswaardig stroomverlies en dat maakt hen ideaal als noodstroomvoorziening.
Er wordt geen geheugenkaart meegeleverd. Wij vinden dit geen bezwaar omdat de kaartjes die je bij de camera krijgt meestal veel te klein zijn om echt te gaan fotograferen. Op deze manier kun je zelf bepalen welk merk SD kaart en welke capaciteit je voorkeur heeft. Hoewel de meeste digitale SLR camera's nog gebruik maken van CompactFlash kaartjes heeft Pentax met de *ist Ds gekozen voor de Secure Digital kaart, die ongetwijfeld de nieuwe standaard gaat worden omdat hij sneller en compacter is dan de vertrouwde CF kaarten en nu al voor heel redelijke prijzen te koop is.
De meegeleverde software bestaat uit Pentax Photo Browser 2.0 en Pentax Photo Laboratory 2.0. Bovendien krijgt u een CD met handleidingen in 16 talen waaronder Nederlands, Tsjechisch, Bulgaars, Zweeds of Fins om er maar een paar te noemen, plus een overzicht van verkrijgbare lenzen en accessoires, en alles wat u dient te weten om de camera op de PC aan te sluiten. Pentax Photo Browser wordt gebruikt om diashows samen te stellen, beelden printklaar te maken en ze te sorteren in mappen waarbij u informatie krijgt over datum en tijdstip van de opname, maar ook alle belichtingsinstellingen. Kleine bewerkingen zoals het aanpassen van helderheid, kleur en contrast of het draaien van beelden kan met Photo Browser, maar voor meer uitgebreide bewerkingen is een echt fotobewerkingsprogramma handiger. Beelden kunnen opgeslagen worden als Jpeg, Tiff (8 of 16 bit), Png of Bitmap bestand. Pentax Photo Laboratory zet RAW beelden om naar bestandstypes die door programma's als Photoshop of Paint Shop Pro herkend worden.
U kunt ervoor kiezen de RAW opnames volledig automatisch te converteren of naar eigen wens de witbalans, toon en andere instellingen aan te passen. Een functie genaamd "Remote Assistant" maakt het mogelijk de camera vanaf de PC te bedienen waarbij opnames rechtstreeks op de computer worden opgeslagen.
Beeldkwaliteit
Onze camera werd geleverd met de Pentax DA 18-55mm F3.5-5.6 AL lens - eigenlijk de standaardzoom voor de *ist Ds die geoptimaliseerd is voor digitaal gebruik. We vonden deze lens prima voldoen, hoewel we misschien liever iets meer bereik hadden gehad in het tele-gebied. Het maximum bereik van 55mm is ongeveer vergelijkbaar met 84 mm in 35mm, dus bedenk wat voor soort fotografie u wilt beoefenen voordat u deze zoomlens kiest bij de camera.
Dankzij de 6,1 megapixel CCD en Pentax' eigen beeldverwerkingstechnieken produceert de *ist Ds beelden met een hoge resolutie en prima detaillering, die een mooie, uitgebalanceerde kleurweergave laten zien zonder al te verzadigde kleuren. Sommige gebruikers vonden de kleuren meer "filmachtig" dan bij andere digitale camera's. Er zijn twee kleurinstellingen op de *ist Ds. U kunt kiezen voor heldere contrastrijke kleuren - printklaar zogezegd - of voor meer natuurlijke kleuren waarbij geen verscherping is toegepast. Deze laatste instelling is aan te bevelen als u het beeld nog wilt bewerken of retoucheren.
We hebben een aantal foto's gemaakt met zowel de Nikon D70 met de AF-S Nikkor 18-70mm standard zoomlens als met de Pentax *ist Ds en het viel ons op dat de kleuren van de Nikon iets warmer in toon zijn dan de Pentax. Bovendien bleek het contrast van de *ist Ds iets hoger te zijn, terwijl bovendien de kleur paars meer naar blauw neigde. Houdt er echter rekening mee dat paars een van de moeilijkste kleuren is om natuurgetrouw weer te geven. Dit is dan ook zeker niet als kritiek bedoeld, want zelfs conventionele film heeft moeite om paars weer te geven zoals onze ogen het gezien hebben. Bovendien zal elk merk digitale camera een enigszins andere kleurweergave hebben, terwijl ook de lenskeuze hierbij een rol zal spelen - sommige lenzen tekenen nu eenmaal warmer dan andere.
De 18-55mm f3.5-5.6 lens laat enige tonvormige vertekening zien in de groothoekstand die langzaam overgaat in een licht kussenvormige vertekening in de telestand. Deze vertekening is echter nauwelijks storend bij gewoon fotograferen. Er is enige ruis zichtbaar bij beelden die bij hogere ISO-waarden gemaakt zijn, maar niet opvallend meer dan bij andere camera's. Belichting en witbalans zijn dik in orde. Er was geen lichtafval in de hoeken en ook de beruchte paarse randjes zijn goed onderdrukt. Eigenlijk hadden we ook niet anders verwacht van een merk als Pentax, dat al uitstekende camera's en lenzen maakte toen de meeste van onze lezers nog met hun Dinky Toys of Barbies speelden.
Pentax DA f2.8/40mm Limited lens (update 26 febr 2005)
Wij waren in de gelegenheid om de nieuwe Pentax DA f2.8/40mm Limited lens uit te proberen die - met beeldhoek van 61mm bij 35mm - een blikveld biedt dat gelijk is aan wat we met ons blote oog zien. Deze lens is speciaal voor digitale fotografie ontworpen en daardoor niet bruikbaar op conventionele Pentax camera's. Het ultra-platte ontwerp en een minimum instelafstand van 40cm maakt van de Pentax *istDS nu eigenlijk meer een uit de kluiten gewassen compactcamera dan een volwaardige digitale reflex. Het diafragma met negen bladen zorgt voor een natuurgetrouwe weergave van onscherpe beeldpartijen. Op de buitenste lensring kunnen gewone 49mm filters gebruikt worden. Dankzij een innovatief ontwerp kan deze lensdop tevens gebruikt worden als zonnekap. Schroef simpelweg het middelste gedeelte uit de lensdop en u heeft een zonnekap die strooilicht uit de lens houdt en tevens plaats biedt aan 30,5mm filters. Heel mooi gedaan.
De lens is degelijk gebouwd zonder speling in de instelring en laat zich mooi soepel bedienen. Net als de zoomlens die bij de camera geleverd wordt heeft deze lens het Quick Shift Focusing systeem dat het heel gemakkelijk maakt om - als dat nodig mocht zijn - de automatische scherpstelling aan te passen door simpelweg aan de scherpstelring te draaien.
Het grote voordeel van een f2,8 objectief met een vast brandpunt is dat je bij slechtere lichtomstandigheden opnames uit de hand kunt maken bij snellere sluitertijden dan met een langzame zoomlens van bijv. f3,5 of f4,5. Een andere eigenschap is dat bij gebruik van de maximale opening het hoofdonderwerp loskomt van de achtergrond - omdat dat het enige gedeelte van het beeld is dat scherp is - terwijl andere beeldpartijen verdwijnen in de onscherpte van de achtergrond. Nog een aardige eigenschap van een vast brandpunt objectief is dat je lichamelijke conditie een stuk beter wordt omdat je nu moet lopen om de juiste beelduitsnede te bepalen in plaats van in- of uitzoomen.
Alle testopnames met de 40mm lens lieten zeer veel detail zien en een mooie natuurgetrouwe kleurweergave. Het contrast is uitstekend waarbij de randen iets achterblijven, maar dit trekt bij na een stop diafragmeren. Wij constateerden een heel lichte tonvormige vertekening, maar die is zo miniem dat u daar in de praktijk nauwelijks iets van zult merken. Lichtverlies in de hoeken of de beruchte paarse randjes zijn goed onderdrukt en we vinden dat deze Pentax f2,8/40mm Limited een welkome aanvulling is op het digitale assortiment van de op dit moment verkrijgbare Pentax lenzen.
Conclusie
Dus dit is hem dan, de tweede digitale reflex van Pentax. Met sterke concurrentie van grote namen als Canon en Nikon durven we gerust te stellen dat de *ist Ds zich prima kan meten met de andere digitale consumentenreflexen. Het uitgebreide palet aan geavanceerde en gebruikersvriendelijke functies, zoals de snelle USB 2.0 aansluiting, de grote en heldere pentaprisma zoeker, PictBridge en "Print Image Matching" opties, een 5cm TFT scherm en 18 customfuncties, maakt de *ist Ds tot een zeer aantrekkelijke camera. Voeg daarbij de mogelijkheid om ook (heel) oude Pentax-lenzen te gebruiken, de prima beeldkwaliteit, de snelle en probleemloze bediening en het compacte formaat, en u heeft een camera die elke fotograaf - van beginner tot gevorderde amateur - voldoende mogelijkheden biedt om zijn creativiteit de vrije loop te laten. Als u op zoek bent naar een betaalbare digitale reflexcamera is de Pentax *ist Ds een prima keuze tegen een uiterst concurrerende prijs. Canon en Nikon, nu zijn jullie weer aan zet . . .
|