Hoewel het lijkt alsof digitale reflexen de hedendaagse fotografiemarkt beheersen, mogen we niet vergeten dat er – naast de compacts – nog een andere categorie camera’s is die onze aandacht verdient. Dit zijn de ultra-zoom of “bridge” camera’s, die bijna hetzelfde niveau van prestaties en functies bieden als de digitale reflex, maar dan zonder verwisselbare lens. Meestal hebben ze een groot zoombereik en een uitgebreide serie geavanceerde functies voor de gevorderde fotograaf.

Een interessante speler op het super-zoom veld is Panasonic met zijn Lumix serie. Na een hele serie camera’s die ooit begon met de FZ1 in 2002 is er nu de DMC FZ18, een ultrazoom met een indrukwekkende, lichtsterke 18x zoomlens met beeldstabilisatie en een bereik van 28 tot 500mm. Buiten de 8.1 megapixel sensor biedt de camera intelligente onderwerpprogramma’s, gezichtsherkenning en opnames in RAW formaat. Dit zijn sowieso indrukwekkende waarden voor elke camera en zeker ook voor een ultrazoom.

De camera in de praktijk

De Panasonic Lumix is verkrijgbaar in zilver of in zwart. Onze voorkeur zou zeker uitgaan naar de zwarte versie omdat die er net wat professioneler uitziet dan een glanzend zilveren exemplaar. De camera is vrij licht voor zijn grootte en dit komt natuurlijk doordat er veel plastic gebruikt is in de constructie ervan. Hij heeft een grote rubber handgreep die het mogelijk maakt de camera met één hand te bedienen. Echter als u bewegingsonscherpte wilt voorkomen, is dit niet aan te raden bij actiefotografie of in de telestand. De camera is na het inschakelen binnen twee seconden gebruiksklaar en hoewel dit niet echt snel is hebben we dat in het gebruik nooit als een probleem ervaren.

Aan de achterzijde zien we het grote 2.5-inch LCD scherm met 230.000 pixels, de bekende vierwegknop plus een kleine joystick. Dit schakelaartje is een supersnelle en handige manier om belichtingscompensatie (+/-2EV) of andere beeldparameters zoals scherpstelgebied of diafragma en sluitertijd in de verschillende programmastanden in te stellen. Bij het terugkijken van de beelden is de joystick heel praktisch om snel door uw foto’s te bladeren.

De elektronische zoeker met 188.000 pixels heeft een dioptrie instelling voor brildragers. Een kleine knop daar net naast schakelt tussen het LCD scherm en de zoeker. Er zijn kleine knopjes voor weergave opties, het wissen van beelden en het vastzetten van de autofocus of de belichting. De flits treedt niet automatisch in werking maar moet handmatig opgeklapt worden door een kleine knopje links van de zoeker in te drukken. De mogelijkheden hier bestaan uit auto, flits met of zonder rode ogen reductie, flits aan en flitsen bij lange sluitertijden met rode ogen reductie. Het is niet mogelijk om deze laatste bij het flitsen bij lange sluitertijden uit te schakelen. Flitslichtcompensatie en belichtingscompensatie zijn te vinden onder de bovenste schakelaar van de vierwegknop en kunnen ingesteld worden over +/- 2 stops in stapjes van 1/3EV.

De bovenzijde van de Lumix FZ18 heeft een kleine aan/uit knop, een groot programmawiel met automatische belichtingsprogramma’s en enkele intelligente onderwerpprogramma’s, de gebruikelijke handbediende instellingen (M, S, A,) plus een customstand om een van de drie - door de gebruiker in het menu in te stellen - customprogramma’s te kiezen. De zoomschakelaar zit zoals gebruikelijk rondom de sluiterknop met twee kleinere knopjes daar net achter voor normale of macro AF en automatische of handmatige scherpstelling. Deze laatste moet ongeveer een seconde ingedrukt worden alvorens hij omschakelt naar handbediende scherpstelling, heel handig omdat je daarmee voorkomt dat er per ongeluk naar handbediening wordt overgeschakeld. Een andere gebruiksvriendelijke optie is de iets verzonken sluiterknop, waardoor ongewild een foto nemen niet zo snel zal gebeuren. Het drukpunt van de sluiter is precies goed.

De meeste digitale camera’s op vandaag bieden een grote keuze aan onderwerpprogramma’s, maar die op de Lumix bieden net dat beetje extra. Op de keuzeknop vinden we vier intelligente programmastanden die aangepast kunnen worden aan specifieke fotosituaties binnen een onderwerp. In de Portretmodus is het bijvoorbeeld mogelijk te kiezen tussen normale of zachte huidtinten, een buiten- of binnenportret en een creatieve stand. Landschap biedt de keuze tussen natuur of architectuur of een creatieve stand waarbij de sluitertijd aangepast kan worden om bijvoorbeeld de beweging van stromend water vast te leggen. In de Sportstand kiest u tussen buiten- of binnensport, waarbij bij de laatste een hogere ISO gekozen wordt en een snellere sluitertijd om bewegingsonscherpte bij weinig licht te voorkomen. Bij Nachtportret zien we, behalve het standaard nachtportret, ook nachtelijk landschap of verlichting alsmede een creatieve instelling waarbij de lensopening aangepast kan worden om te bepalen hoe stervormige lichtreflecties worden weergegeven. De SCN- stand op het programmawiel geeft toegang tot 14 andere onderwerpen zoals baby, huisdier, luchtfoto of sterrenhemel maar ook voedsel, party, sneeuw of strandscenes zijn vertegenwoordigd. Een korte Helpfunctie die beknopt uitlegt wat er bij elk onderwerpprogramma gebeurt, vindt u onder de displayknop net onder de joystick. Natuurlijk zijn de meeste voorgeprogrammeerde standen gewoon een combinatie van camera-instellingen die je ook zelf in kunt stellen als je weet wat je moet doen. Het heldere LCD scherm biedt dan voldoende informatie om u hierbij te assisteren, zoals een live histogram en alle info over de belichting en camera-instellingen.

De voorzijde van de Panasonic Lumix FZ18 wordt gedomineerd door de asferische Leica Vario Elmarit lens met een telebereik van 18x zoom (504mm eq.) en een maximale opening van f/2.8. De buitenste behuizing van de lens heeft een 55mm schroefdraad voor het bevestigen van een groothoek- of televoorzetlens als u daar behoefte aan heeft. De binnenste lensring heeft een een handige 46mm schroefdraad, voor bijv een polarisatiefilter of een gewoon UV of skylightfilter ter bescherming van het voorste lenselement. In de bodem van de camera vinden we een metalen statiefbevestiging.

We hadden het genoegen de camera twee weken te mogen gebruiken en we moeten toegeven dat deze Lumix FZ18 ons steeds beter ging bevallen. Hij is licht genoeg om overal mee naar toe te nemen en de handligging is perfect. Het automatisch scherpstellen gebeurt snel en trefzeker hoewel dit bij lange telestanden iets langzamer gaat, maar dat is een bekend gegeven. De belichting is meestal precies goed met een kleine neiging tot onderbelichting als heldere partijen het beeld domineren. Dit is vrij normaal bij de meeste camera’s en dit kan gemakkelijk voorkomen worden door de camera iets omlaag te richten bij het bepalen van de belichting en de sluiterknop half in te drukken voordat u de definitieve compositie bepaalt en afdrukt. De zoomhendel met 41 tussenstapjes werkt mooi geleidelijk en het duurt slechts drie seconden om van de uiterste groothoek naar de telestand te gaan. Als u de zoomhendel in kleine stapjes beweegt zijn zeer geleidelijke en vloeiende zoombewegingen mogelijk en kunt u heel precies de beelduitsnede bepalen.

In de doos

Buiten het standaard arsenaal aan USB/AV kabels krijgt u bij de Panasonic Lumix FZ18 een comfortabele brede draagriem, een lensdop en een handige royale zonnekap met adapter, om uw beelden te beschermen tegen invallend zonlicht. Daarbij vindt u de DE-A44A oplader met Panasonic’s eigen CGR-S006E 7.2V 710mAh li-ion accu. Na twee uur aan de lader is de accu vol en kunnen er zo’n 400 foto’s gemaakt worden volgens CIPA standaard. Het batterijcompartiment heeft een veiligheidspalletje dat voorkomt dat de accu eruit valt als de camera geopend wordt. Alle deurtjes op de camera hebben een scharnierend plastic klepje dat onder veerspanning open blijft staan op 90 graden, om het verwisselen van de accu of de SD kaart gemakkelijker te maken, evenals het aansluiten van de verbindingskabels.

Een beknopte Nederlandstalige handleiding van 30 pagina’s informeert u over de belangrijkste camerafuncties om u op gang te helpen. De volledige handleiding is bijgesloten op CD in PDF formaat en biedt uitgebreide uitleg over alle camerafuncties, met een duidelijke inhoudsopgave zodat u snel vindt wat u zoekt. Omdat er zoveel functies op deze FZ18 zitten, zouden we u willen adviseren enige tijd te besteden aan het doornemen van de handleiding om vertrouwd te raken met alle mogelijkheden die de camera biedt.

De meegeleverde software bestaat uit Simple Viewer 1.3E om uw beelden te bekijken in Windows of Mac; PHOTOfunSTUDIO; Arcsoft Panoramamaker voor het samenstellen van panoramafoto’s en MediaImpresson voor het bewerken van uw filmpjes. SilkyPix Developer Studio 2.1SE is bedoeld om uw RAW opnames om te zetten en kent de gebruikelijke functies zoals belichting, witbalans, scherpte, toon, kleur en ruisreductie. Als extra accessoire zijn een 1.7x teleconverter en een close-up lens leverbaar, die gemonteerd worden op de buitenste lensbehuizing door middel van de DMW-LA3 lens adapter die apart verkrijgbaar is.

Beeldkwaliteit

De FZ18 is voorzien van een vaste f/2.8-4.2 - 4.6-82.8mm asferische DC Vario-Elmarit Leica lens met een vergelijkbaar bereik van 28 tot 504mm. Het ingebouwde beeldstabilisatiesysteem is bij zo’n extreem telebereik dan ook geen overbodige luxe. Het door Panasonic gebruikte systeem is naar ons idee het beste wat we tot nu toe gezien hebben. Het werkt feilloos en maakt het mogelijk om tele-opnames te maken bij relatief lange sluitertijden. We hebben niet exact kunnen bepalen hoeveel stops winst er te behalen is door het gebruik van IS, maar we durven wel te stellen dat dit meer dan twee stops is. Dit zou betekenen dat bij een telestand van 500mm, in plaats van met 1/500s, scherpe beelden mogelijk moeten zijn bij een sluitertijd van 1/125s. Natuurlijk wordt dit ook bepaald door de manier waarop u de camera vasthoudt en hoe vast uw hand is. Wij vonden het raadzaam om bij langere telestanden de elektronische zoeker te gebruiken, omdat u met de camera aan het oog meer steun hebt dan wanneer u hem met gestrekte armen voor u houdt.

De beeldkwaliteit van de lens is uitstekend met nauwelijks waarneembare vertekening over het hele bereik. Zelfs in de groothoekstand zijn de parallelle lijnen mooi recht in al onze foto’s. Chromatische aberratie is nauwelijks aanwezig en ook lichtafval in de uiterste hoeken troffen we niet aan. De kleuren zijn mooi neutraal zonder al te veel verzadiging. Wenst u echter wat meer pit, dan is dit in het menu eenvoudig aan te passen door wat meer contrast, verzadiging of scherpte in te stellen, zoals u in de beelden hieronder kunt zien. Hoewel de belichting meestal uitstekend is, is het dynamisch bereik eerder goed dan uitstekend, omdat de weergave van de hoge lichten onder sommige omstandigheden wat bleekjes is met weinig detail. Een manier om dit te voorkomen zou kunnen zijn om op de hoge lichten te meten voor wat meer detail in blauwe luchten bijvoorbeeld, en de schaduwpartijen later in Photoshop enigszins op te helderen. Onthoud dat het vrij eenvoudig is om donkere beeldpartijen achteraf wat lichter te maken, maar uitgebeten hoge lichten zijn weg en voor altijd verloren. Een andere truc die sommige gebruikers wel eens toepassen, is het verlagen van contrast en verzadiging tijdens de opname waardoor er een groter dynamisch bereik zichtbaar wordt, waar dan later op de computer weer meer contrast aan toegevoegd wordt.

De camera heeft een ISO bereik van 100 tot 1600 dat in alle programmastanden ingesteld kan worden, met uitzondering van de volledig automatische stand, omdat hier de camera zelf bepaalt wat het beste is voor uw foto. In de intelligente ISO-stand kan de gebruiker aangeven wat de camera als maximale gevoeligheid mag instellen (400, 800, 1600). De lagere ISO-waarden leveren ruisvrije beelden met een mooi contrast en heldere kleuren. Bij hogere gevoeligheden treedt er enig detailverlies op en het is aan te raden deze standen alleen te gebruiken als een statief niet toegestaan of niet praktisch is, of voor kleine afdrukken. De witbalans werkt perfect bij daglichtsituaties, maar bij het licht van gloeilampen waren we minder tevreden. Echter de vijf voorgeprogrammeerde witbalansinstellingen moeten de meeste lichtomstandigheden zonder meer aankunnen, bovendien zijn er nog twee customstanden die, met behulp van een grijze of witte kaart, het gemeten omgevingslicht in kaart kunnen brengen.

Conclusie

Zoals al eerder opgemerkt, is de Lumix FZ18 een camera die je steeds meer gaat waarderen. Geleidelijk raak je er meer mee thuis en begin je alle creatieve functies te ontdekken. Hoewel hij eigenlijk bedoeld is voor de beginner, zal de serieuze fotograaf er genoeg mogelijkheden in vinden om zijn creativiteit te ontplooien. Het live histogram samen met geavanceerde mogelijkheden zoals gezichtsherkenning tot 15 gezichten en beeldstabilisatie zijn heel nuttige extra’s en maken deze camera zeker zijn geld waard.

Oog voor detail is altijd al een sterk punt geweest van Panasonic en ook op deze FZ18 zitten weer genoeg handige opties die het leven met de camera een stuk aangenamer maken. We zagen de handige joystick, de verzonken sluiterknop, de vloeiend werkende zoomhendel die precieze beelduitsnedes mogelijk maakt, het feit dat alle deurtjes netjes open blijven staan, plus verschillende intelligente en praktische functies die u te hulp schieten waar nodig. Andere sterke punten zijn het extreme zoombereik, de stevige bouw en comfortabele bediening. Gekoppeld aan een doordacht ontworpen en relatief compact camerahuis, maakt dit de Panasonic Lumix FZ18 tot een sterke speler op de markt van superzooms en we denken dat hij zeker op uw keuzelijst thuishoort als u op zoek bent naar dit type camera.