|
Olympus zal waarschijnlijk de geschiedenis ingaan als het merk dat het aandurfde een compleet nieuw camerasysteem te introduceren op het moment dat de markt voor digitale camera's al aardig vol begon te raken. Het FourThirds (4/3) systeem, dat al in 2002 ontwikkeld werd als een samenwerking tussen Olympus, Fuji en Kodak kreeg in 2003 definitief vorm met de 5-megapixel Olympus E-1. Voor meer achtergronden over het 4/3 systeem zie onze test van de E-1. Dit model, dat door Olympus destijds geclassificeerd werd als een professionele camera, heeft nu een opvolger gekregen met de Olympus E-300, een digitale SLR voor de "gewone" consument. Het nieuwe model heeft een 8.0 (effectieve) megapixel Kodak sensor met een ingebouwd ultrasoon stoffilter en levert een maximale beeldgrootte van 3200 x 2400 pixels. De camera heeft een hele trits geavanceerde functies met daarbij volledig automatische maar ook handmatige instellingen van belichting, witbalans en flits, om er maar een paar te noemen.
Gebaseerd op de 4/3 standaard is de E-300 inzetbaar met de complete reeks Olympus Digital SLR System toebehoren. En met sluitersnelheden van 1/4000 tot 60 sec. en ISO instellingen van 100 tot 1600 en de mogelijkheid tot het tegelijkertijd opnemen van RAW en JPG beelden plus TIFF, zou deze camera weleens een veelbelovende speler op de digitale cameramarkt kunnen worden.
De camera in de praktijk
Het aanzicht van de E-300 is anders dan we van digitale reflexen gewend zijn. Dit is het resultaat van het feit dat Olympus ervoor gekozen heeft het penta-prisma te vervangen door een TTL optische Porro zoeker, waardoor de bovenzijde van de camera plat is en breder lijkt. Het camerahuis is gebouwd rondom een stevig, gegoten aluminium chassis en gemaakt van sterk policarbonaat met een aluminium bovenkant. De metalen lensvatting en statiefbevestiging benadrukken nog eens het feit dat dit een stevige, duurzame camera is. Dankzij een nieuwe zwevende constructie gaat het scherpstellen extreem vloeiend en geluidloos. De zoom ring draait gladjes en zonder speling, en de stevige rubberen handgrip aan de voorzijde en grote duimgreep aan de achterkant zorgen voor een perfecte bediening waarbij alle bedieningsorganen precies op de juiste plaats zitten. De aan/uit knop zit rechts naast de programmaknop die het keuzewiel gedeeltelijk overlapt.
De sluiter, die slechts een lichte druk vereist om een opname te maken, zit daar net voor. De E-300 heeft dan misschien wel niet de weersbestendigheid van de E-1, maar voor de rest lijkt hij even duurzaam en stevig, als we de spelingvrije knoppen en bedieningsschakelaars in aanmerking nemen.
Er is geen status LCD op de bovenzijde zoals we dat kennen van andere digitale SLRs. Ter compensatie doet de HyperCrystal LCD monitor aan de achterzijde tevens dienst als statuspaneel. Hier vindt u alle informatie over de camera-instellingen. Het indrukken van de desbetreffende functieknop laat deze functie groen oplichten op het schermpje, terwijl vervolgens het selectiewiel gebruikt wordt om de juiste instelling te kiezen. Het is niet nodig om op OK te drukken - gewoon doorgaan met foto's maken als u keuze zichtbaar is op de monitor. Het duurt een paar minuten voordat u eraan gewend bent, maar daarna zult u merken dat dit zeer comfortabel werkt.
Links naast het LCD scherm bevinden zich vijf knoppen voor flitsmodus, witbalans, beeldkwaliteit en beeldinformatie en de wisknop. Rechts vinden we de bekende vierwegknop om belichtingscompensatie (over 5 stops!), scherpstelmodus, ISO-stand of lichtmeetmethode in te stellen. De weergave- en menuknop zitten boven de vierwegschakelaar, met de OK-knop daaronder. De functie van deze laatste kan door de gebruiker zelf ingesteld worden voor beeldweergave of om de keuze tussen handmatige of automatische scherpstelling te bepalen, maar ook als sneltoets voor verzadiging, scherpte, contrast of het controleren van de scherptediepte om maar een paar mogelijkheden te noemen.
De zoeker, die ongeveer 94% van het beeld bestrijkt en voorzien is van een verwisselbare rubber oogschelp, zit aan de linkerkant van de camera. Hij werkt door middel van vier spiegels die het licht van de lens zijwaarts en naar boven sturen. Hoewel iets donkerder dan die van de Olympus E- 1, is alle belichtingsinformatie duidelijk zichtbaar in de zoeker. Bovendien is er een dioptrie-instelling. Bovenop de camera vinden we het flitsschoentje voor een losse flitser en het kleine blauwe LED dat knippert als de camera wordt aangezet om aan te geven dat de SSWF (ultrasoon stoffilter) zijn werk doet.
Een probleem waar veel digitale reflexgebruikers mee hebben moeten leren leven is stof op de beeldchip. Olympus schijnt dit probleem goed onder controle te hebben met het unieke "Supersonic Wave Filter". Dit filter maakt de sensor stofvrij door - elke keer als de camera wordt ingeschakeld - het stof letterlijk los te schudden met 220.000 omwentelingen per seconde. Het verwijderde stof wordt onder in de camera verzameld en vastgehouden zodat het niet kan gaan rondzwerven in het spiegelhuis om daar nog meer schade aan te richten. Wij zagen geen bewijzen voor stof in onze beelden, dus we mogen aannemen dat het echt werkt. Houd er echter rekening mee dat vlekken die veroorzaakt worden door vingerafdrukken niet verwijderd kunnen worden door de SSWF, dus houd uw vingers buiten het spiegelhuis als de lens verwijderd is.
De E-300 is gemaakt voor serieuze fotografie. Dat merk je aan zijn gebruikersvriendelijkheid en het bedieningscomfort. Startklaar binnen twee seconden; een vlotte scherpstelling zonder sluitervertraging bij opname en de beelden worden in rap tempo weggeschreven. Er zijn drie scherpstelpunten waarbij het actieve AF-gebied rood oplicht tijdens het scherpstellen; 14 voorgeprogrammeerde onderwerpstanden naast Programma, Diafragma- en Sluitertijdvoorkeuze en volledige handbediening; 11 witbalansinstellingen inclusief custom witbalans; een instelling in graden Kelvin en de mogelijkheid om witbalanstrapjes te maken; ESP - Olympus' eigen meerveldslichtmeting - spotmeting en lichtmeting met nadruk op het beeldmidden; JPG, ongecomprimeerde TIFF en RAW opnamemogelijkheid; Adobe RGB en sRGB kleurstanden. Een apart AF-hulplichtje ontbreekt, maar deze functie wordt overgenomen door de flits van de E-300, wel zelf even omhoog klappen aangezien dit niet automatisch gebeurt.
De ingebouwde flits heeft een richtgetal van 11 bij ISO 100 en kan ook gebruikt worden als invulflits of om een externe flitser op of los van de camera aan te sturen. De flitssynchronisatietijd is 1/180 sec.
Omdat de functies die het meest gebruikt worden ieder hun eigen knoppen hebben aan de achterzijde van de camera komt het niet vaak voor dat u het cameramenu moet raadplegen. Echter als u zaken als contrast, verzadiging en scherpte; geavanceerde witbalansinstellingen - zoals graden Kelvin, fijnafstelling of WB-trapjes; flitscompensatie of ISO instellingen van 800 of 1600 wilt instellen, zult u het menu moeten gebruiken. Het systeem is duidelijk en spreekt eigenlijk voor zichzelf. Het indrukken van de OK-knop bevestigt uw keuze en de camera is weer klaar voor gebruik.
In de doos
De Olympus E-300 wordt verkocht samen met de nieuwe Zuiko Digital 14-45mm f3,5-5,6 zoomlens. Daarbij krijgt u verder USB en videokabels, schouderriem en lens- en bodydoppen. Zoals gebruikelijk bij digitale reflexen wordt er geen geheugenkaart meegeleverd. Ons advies is de grootste CompactFlash kaart te kopen die u zich kunt veroorloven. Houd er rekening mee dat een enkele JPG-opname van een 8-megapixel camera in de maximale resolutie al gauw zo'n 5 tot 8 MB groot zal zijn, afhankelijk van de gebruikte compressie-instelling. Gelukkig wordt de opslagcapaciteit van geheugenkaartjes steeds groter terwijl de prijzen dalen.
De E-300 maakt gebruik van de BLM1 li-ion batterij die identiek is aan de accu in onder andere de E-1 en verschillende andere Olympus camera's. Tijdens onze test - die plaatsvond tijdens de koude periode van afgelopen maand - konden we ongeveer 400 opnames maken voordat de accu leeg was. Daarbij zijn we niet zuinig geweest met het gebruik van de monitor en dus zullen de resultaten bij normaal gebruik en warmere weersomstandigheden ongetwijfeld gunstiger uitvallen. De BCM2 lader heeft ongeveer 5 uur nodig om een lege accu op te laden. We hadden geen instructieboekje beschikbaar tijdens onze test, maar uit eerdere ervaringen weten we dat Olympus altijd een gedrukte handleiding bijvoegt waarin de basisbediening van de camera wordt uitgelegd. Voor uitleg over de meer geavanceerde functies dient de bijgevoegde CD geraadpleegd te worden.
Voor beeldbewerking krijgt u de nieuwe Olympus Master Editing software. Deze combineert een gebruikersvriendelijke bediening met de mogelijkheid om foto's op datum of kernwoord te rangschikken. U kunt de kleurbalans aanpassen, beelden draaien of bijsnijden, rode ogen verwijderen, of de "instant fix" gebruiken voor het automatisch optimaliseren van het beeld. Alle beeldparameters van RAW bestanden kunnen worden aangepast, zoals de belichting en witbalans maar ook scherpte, contrast en verzadiging. U kunt beelden aan elkaar plakken tot panorama's of de bestandsgrootte aanpassen om ze te delen met anderen via email of andere webtoepassingen.
Net als met Olympus' oude Camedia software bestaat de mogelijkheid tot het uitbreiden van het programma door de aanschaf van Master Plus. Deze biedt als extra mogelijkheid de optie om video-CD's te maken of filmpjes te bewerken en er zijn uitgebreidere printmogelijkheden. Of u bereid bent het extra bedrag voor deze functies op tafel te leggen bepaalt u natuurlijk zelf, maar wij vinden het jammer dat Olympus niet al deze mogelijkheden standaard aanbiedt, U heeft per slot van rekening toch een behoorlijk bedrag uitgegeven voor hun camera en dan zou je wensen dat alles inbegrepen is. Er zijn nog veel meer accessoires leverbaar voor de Olympus E-300. We noemen er hier slechts enkele, zoals de HLD-3 extra batterijhouder die u twee keer zoveel power biedt en gebruik maakt van 2 BLM-1 accu's. Bovendien zit er een extra ontspanknop voor verticale opnames en extra statiefaansluiting op. Voor nog meer kracht dient het HV-1 "High Voltage Power Pack".
Buiten deze extra stroomvoorzieningen zijn er nog (ring) flitsers, afstandsbedieningen en cameratassen. Samen meer dan genoeg om een klein camerawinkeltje te vullen.
En dan zijn er natuurlijk de lenzen. Aangezien de E-300 een digitale reflexcamera is, kan het systeem uitgebreid worden met verschillende lenzen. Bij de introductie van het 4/3 systeem waren er vijf lenzen verkrijgbaar, variërend van een f2,8-3,5/11-22mm lens tot een f2,8/300mm, plus een macro lens en 1,4x tele converter. Sindsdien heeft Olympus het systeem flink uitgebreid met verschillende zoomlenzen en een lichtsterke f2,0/150mm telelens. Een van de nadelen van het originele E-1 systeem was dat de Zuiko Digital lenzen vooral bedoeld waren voor professionals en dat was aan de prijs dan ook goed te merken. Hoewel het lenzen van zeer hoge kwaliteit betrof en ze toch nauwelijks duurder waren dan de vergelijkbare professionele lenzen van Nikon of Canon, bleken ze toch te duur voor de meeste enthousiaste hobbyfotografen. Olympus is die groep nu tegemoet gekomen met hun eigen f3,5-5,6/14-45mm Zuiko Digital zoomlens.
Bovendien kodigde Sigma op de CeBit in het voorjaar van 2004 al aan om ook 4/3 lenzen te gaan vervaardigen en deze zijn inmiddels leverbaar. Het gaat om drie zoomlenzen waaronder een f3,5-5,6/18-125mm zoom. Dat Sigma nu ook 4/3 lenzen produceert vergroot de veelzijdigheid van het systeem enorm en brengt een ruimere sortering betaalbare lenzen binnen het bereik van de hobbyist.
Het gerucht gaat dat Olympus een adapter maakt die het gebruik van oudere OM-lenzen op de E-camera's mogelijk maakt. Je vindt deze informatie niet terug in de advertenties van Olympus, maar de prijs schijnt rond de 200 dollar te liggen. Ook wordt er gefluisterd dat deze adapter gratis bij Olympus aangevraagd kan worden na het overleggen van een kopie van de aankoopbon en het garantiebewijs.
Beeldkwaliteit
Laten we eens kijken of de kwaliteit van de bijgeleverde kitlens de professionele standaard van het 4/3 systeem waardig is. De Zuiko Digital 14-45mm f3,5-5,6 (28-90 mm eq.) stelt scherp vanaf 38cm, waardoor hij niet zo geschikt is voor echt macro werk, maar om eerlijk te zijn is dat ook niet waar de meeste fotografen deze lens voor zullen gebruiken. Veel belangrijker is de algemene beeldkwaliteit in dagelijkse fotosituaties. We moeten toegeven dat deze lens op dat gebied aardig zijn mannetje staat. De scherpte in de groothoekstand is goed hoewel het beeld bij tele wat zachter is. Diafragmeren helpt. Er is enige tonvormige vertekening in de groothoek, maar dit lijkt iets minder te zijn dan bij andere digitale reflexen met een 28mm equivalent. Kussenvormige vertekening is niet of nauwelijks zichtbaar in de uiterste telestand. Ook de lichtafval is goed onder controle,
hoewel we in de uiterste hoeken in de telestand toch nog enig lichtverlies aantroffen, vooral bij opnames tegen een helder blauwe hemel - zie een van de voorbeeldfoto's hierboven. Chromatische aberratie is geheel afwezig.
Onze ervaring was dat de E-300 - zo uit de doos - heel mooie resultaten opleverde, met mooie volle kleuren en prima beelddetail. De resolutie is voortreffelijk en het dynamisch bereik is prima. Het aardige aan deze Olympus is dat er genoeg mogelijkheden zijn om de kleurtoon, gradatie of het contrast helemaal naar uw eigen smaak in te stellen.
Lees ook de update van het hieronder beschreven probleem: Our Olympus E-300 ESP exposure findings revisited
In sommige opnamesituaties echter merkten we dat de camera moeite had om de juiste belichting vast te stellen. Soms werden opnames - zonder aanwijsbare reden - overbelicht en duurde het enkele opnames voordat we de juiste belichting te pakken hadden (zie beelden van het plein hierboven), terwijl in andere situaties onderbelichting het gevolg was. Onder gemiddelde lichtomstandigheden was er niets aan de hand, maar als er hoge lichten in beeld voorkwamen werd de belichting hierdoor schijnbaar willekeurig beïnvloed. Toen we dit verder uitprobeerden, leek het alsof de ESP-meting of de centrumgerichte meting niet goed functioneerde en alleen spotmeting actief was - ongeacht de op de camera ingestelde meetmethode.
Deze veronderstelling werd nog gevoed door het feit dat een kleine verandering van beelduitsnede compleet andere belichtingswaarden opleverde (zie de foto's van het reclamebord hierboven), wat correct is als spotmeting gebruikt wordt omdat die alleen de kleine cirkel in het beeldmidden meet met uitsluiting van andere beeldpartijen.
We zijn er niet helemaal zeker van of dit alleen bij onze testcamera's een probleem was of dat andere camera's daar ook last van zullen hebben. Onze tweede testcamera die ons op verzoek werd toegestuurd bleek namelijk te lijden aan hetzelfde euvel, en ook andere onafhankelijke testen maken melding van belichtingsproblemen onder bepaalde lichtomstandigheden. We hopen echt dat Olympus dit nog eens goed onder de loep neemt en dat dit probleem niet typisch voor de E-300 blijkt te zijn.
ISO-instellingen op deze Olympus variëren van 100 tot 1600. Opnames gemaakt bij lagere gevoeligheden laten nauwelijks ruis zien, maar als je de ISO-waarde opschroeft - en vooral bij ISO 1600 - wordt ruis duidelijk zichtbaar. Blijkbaar houdt de Kodak beeldsensor niet zo erg van hoge ISO-waarden, maar u dient ook te bedenken dat ISO 1600 eigenlijk alleen maar bedoeld is voor die situaties waar flits niet toegestaan of hinderlijk is, zoals in een kerk, museum of theater. Voor de beste resultaten is het verstandig om zich bij gewone opnames te beperken tot ISO waarden tussen 100 en 400.
Conclusie
Hoewel hij er heel anders uitziet dan de digitale reflexcamera's van de concurrentie, is de Olympus E-300 een volwaardig stuk fotografisch gereedschap, met een comfortabele handligging, prettig te bedienen knoppen en schakelaars en een superdegelijke bouw. De handige LCD monitor achterop houdt u op de hoogte van alle beeldinformatie en is ook in direct zonlicht nog goed zichtbaar. Daarbij heeft Olympus - met het unieke supersonisch stoffilter - een oplossing gevonden voor een van de problemen die bijna inherent zijn aan hedendaagse digitale reflexen met vrijliggende beeldsensoren.
Er zijn veel uitgebreide camerafuncties beschikbaar, zoals fijnafstemming van de witbalans, volledige controle over belichting, verschillende beeldparameters of flitssterkte. De beeldkwaliteit is uitstekend met een hoge resolutie voor mooie contrastrijke foto's met volle kleuren. Het feit dat er ruime mogelijkheden zijn om de camera aan uw eigen wensen aan te passen maakt de E-300 tot een aantrekkelijke keuze als u op zoek bent naar een digitale reflex. Als Olympus het belichtingsprobleem onder controle krijgt, is de E-300 een perfecte aanschaf om je camera-uitrusting mee te starten en een systeem op te bouwen. Vooral nu ook Sigma 4/3 lenzen maakt die voor de enthousiaste amateur wellicht beter betaalbaar zijn dan Olympus' eigen lenzen. Hoewel de 14-45mm Zuiko Digital zeker geen slechte lens is om mee te beginnen.
|
